ABD ile Çin arasındaki ilişkilerin geleceği merak edilirken, Alaska’da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile Çin Komünist Partisi Merkezi Komitesi Dışişleri Komisyonu Ofisi Direktörü Yang Cieçı’nı bir araya getiren görüşmeler tamamlandı.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, basına kapalı gerçekleştirilen ikinci günkü görüşmelerin bitiminde gazetecilere değerlendirmede bulundu. Blinken, “Sincan, Hong Kong, Tayvan ve siber saldırı gibi konularda Çin ile temel olarak anlaşmazlık içinde olduğumuz alanları bilerek buraya geldik. Açıkçası bu konuları açıkça ve doğrudan dile getirdiğimizde endişeli yanıtlar almamız şaşırtıcı değildi.” dedi.
Bakan Blinken, Çinli yetkililerle, İran, Kuzey Kore, Afganistan ve iklim değişikliği gibi geniş bir zeminde pek çok konuyu ele aldıklarını, Pekin’in ekonomik ve ticari eylemlerine ilişkin başlıkları da konuştuklarını söyledi.
İki gün süren görüşmelerle ilgili ana çıkarım yaptıkları iki başlık olduğunu belirten Blinken, “Çin’in bazı eylemlerine ilişkin duyduğumuz endişeleri kendileriyle paylaşma amacındaydık, bunu yaptık. Ayrıca kendi politikalarımızı, önceliklerimizi ve dünya görüşümüzü de açık bir şekilde ortaya koymak istedik, bunu da yaptık.” diye konuştu.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan da zorlu bir toplantı süreci bekleyerek Alaska’ya geldiklerini ve bekledikleri şeyle karşılaştıklarını ifade etti.
Öte yandan, Amerikan medyasına yansıyan ve toplantıyı takip eden Çinli basın mensuplarına dayandırılan haberlerde, Çinli yetkililerin görüşmeleri “yapıcı ve faydalı, ancak farklılıkların da olduğu görüşmeler” olarak tanımladıkları bilgisi yer aldı.
Alaska’da yerel saatle perşembe günü başlayan ilk günkü görüşmelerin basına açık bölümünde Blinken ve Sullivan, Çin’i, Tayvan, Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki politikaları ve siber saldırı gibi konularda derin kaygı duyduklarını belirterek eleştirmişti.
Çin heyeti ise ABD’li yetkililerin eleştirilerine, “ABD, uluslararası toplumu temsil etmiyor. Washington yönetiminin Çin’e üst perdeden konuşma yetkisi yok.” ifadeleriyle karşılık vermişti.
Afgan barış süreci görüşüldü
ABD, Tacikistan ve Afganistan’dan üst düzey yetkililerin video konferans yöntemiyle yaptığı üçlü toplantıda, Tacikistan ile Afganistan arasında birçok konuda iş birliğinin yanı sıra Afganistan’daki barış sürecinin ele alındığı bildirildi.
Üç ülkenin dışişleri bakanlıklarının yaptığı ortak açıklamada, toplantının ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı David Hale, Afganistan Dışişleri Bakanı Hanid Atmar ve Tacikistan Dışişleri Bakanı Siracüddin Muhriddin başkanlığında gerçekleştirildiği belirtildi.
Bölge güvenliği gibi ortak menfaatler ve Afganistan ile Tacikistan arasındaki iş birliğinin ele alındığı toplantıda, Afganistan’da hükümet ile Taliban arasında devam eden barış görüşmelerinin de ele alındığı bilgisi verildi.
Açıklamada, “Katılımcılar, Orta Asya bölgesindeki ülkelere ve uluslararası topluma, birlik içinde egemen, istikrarlı, demokratik, güvenli, kucaklayıcı ve kendi kendine yeten bir Afganistan için Afganların öncülük ettiği, Afganların sahiplendiği barış görüşmelerine destek vermesi çağrısında bulunuyor.” ifadesi kullanıldı.
Afganistan’da elde edilen kazanımların devam etmesinin önemli olduğu vurgulanarak, tarafların, Afganistan’da artan şiddet olayları ve suikastlardan kaygı duyduğu belirtildi. Tacikistan ile Afganistan arasındaki iş birliğinin artırılmasına yönelik karşılıklı çabaların geliştirilmesi gerektiğine işaret edilen açıklamada, ABD’nin iki ülke arasında sınır güvenliği konusunda yardım sağlayacağı bildirildi.
Açıklamada, Orta Asya Güney Asya Elektrik Aktarım ve Ticaret Projesi gibi bölgesel enerji projelerinin destekleneceği, Afganistan ile Tacikistan arasında yeni ulaşım hatlarının inşa edilmesi konusunda görüşmeler yapılacağı belirtildi. Afgan ve Tacik şirketlerin ticari ilişkilerinin geliştirilmesine de ihtiyaç olduğu, ABD, Tacikistan ve Afganistan arasında Üçlü İş Forumu kurulmasının planlanacağı kaydedildi.