Atlarda Yürüyüş Çeşitleri V – Rahvan

0
Prof. Dr. Orhan Yılmaz

5.Rahvan: Atın yürüyüş şekillerinden, tırıstan hızlı ama dörtnaldan daha yavaş, ayaklarını hafifçe iki yana açarak ve sallayarak yaptığı, biniciyi sarsmayan yürüyüş şekline verilen isimdir. 

Rahvanda bir taraftaki iki ayak aynı anda havaya kalktığı anda, diğer taraftaki iki ayak yere basar. Bu yüzden “çık, çık” veya “çak, çuk” gibi sadece iki ayak sesi işitilir. 

Atlara genellikle sonradan öğretilemeyen bir yürüyüş şeklidir. Ancak annesi rahvan yürüyen bir atın tayı bunu annesinden görerek öğrenebilir. 

Rahvan yürüyüşün özelliği olarak, at bir yanda bulunan iki ayağını birden kaldırır ve birden basar.  

Hayvan bir yanda bulunan iki ayağını yerden kaldırdığı zaman, ağırlığını diğer taraftaki ayakları üzerine verir. Bu yüzden at kaldırmış olduğu ayaklarını yerden çok fazla yükseltemez. 

Kaldırdığı ayaklarını süratle ileri götürür ve hemen yere bırakır. Bir başka deyişle, bu yürüyüş şeklinde atın tökezlemesi ihtimali diğer yürüyüş çeşitlerine göre çok daha yüksektir. 

Bu sebeple, at bu yürüyüşü iyi biliyor ve ustaca yapıyorsa, bir problem yoktur ve gayet seri gider. Eğer at bu yürüyüş şeklini iyi bilmiyorsa, bu sefer sık sık tökezler. 

Yani rahvan yürüyüş şekli, bu yürüyüşü bilen bir at için “süratli yürüyüş”, bilmeyen bir at için “tökezleme” demektir.

Bir atın iyi rahvan yürüyebilmesi için, kalçaları alçak ve bükülmüş pozisyonda yürümesi, ayrıca arka ayaklarını ön ayaklarının bastığı noktanın ilerisine atması icap eder. Yani kalçaları yüksek atlar, o kadar fazla hızlı yürüyemedikleri gibi, binicilerini de çok yorarlar. 

Rahvan yürüyen at engebesiz ve düz bir arazide çok işe yarar. Arızalı bir arazide ise, bu yürüyüş ile çok zaman gidemez. 

Genellikle at rahvan yürüyüşe çok dayanamaz. Rahvan yürüyen atlarda bu yürüyüş bir zaaf belirtisi olarak görülebilir. Hâlbuki bir at rahvan yürümekten genellikle hoşlanır. 

Örneğin genç taylar, tırıs ve dörtnal yürümek için gerekli gücü kazanıncaya kadar, dışarıda serbest kaldıklarında bu yürüyüş çeşidini tercih ederler. 

Rahvan yürüyüş taylar için eğlence sayılabilir. Pek çok kuvvetli at, uzun müddet sahibine hizmet ettikten sonra, rahvan yürümeye başlamıştır. 

Çünkü atın kuvveti tükenmekte olduğundan, daha önce kendileri için sıradan ve olağan olan diğer yürüyüşler için güçleri yetmemeye başladığından, kendine daha kolay gelen rahvan yürüyüşü tercih eder olmuştur. 

Yavaş bir rahvan, binici için çok rahattır. Binici sadece her iki yana hafifçe sallanır. 

Bazen at düzensiz bir rahvan yürüyüş yapar. Örneğin Peru Paso Atı’nın “Sobreandando” isimli bir rahvan yürüyüş çeşidi vardır. Bu yürüyüş daha ziyade rahvan ile tören yürüyüşü (Ambling) arasında bir yürüyüştür. 

Öte yandan İzlanda atı daha yavaş bir tempodaki rahvan ile yürür ki, bu yürüyüşü İngilizler “lull” veya “piggy-pace” (domuz rahvanı) olarak adlandırır. 

Yavaş rahvanın aksine, hızlı bir rahvan yürüyüşü binici için son derece rahatsız edici olabilir. Binici aşırı derecede yanlara sallanır ve eyerin üstünde oturmakta bile zorlanabilir. 

Binici kendisini başka bir hayvanın, örneğin bir devenin üstünde yolculuk ediyor hissine kapılır. 

Deve attan daha yüksek yapılı ve hızlı bir hayvandır. Binici, devenin yürüyüşü esnasındaki sallantıya vücudunu uydurabilir. Fakat at daha ufak yapılı ve hızlı adım atan bir hayvandır. 

Yürüyüşü esnasında binici yanlara doğru sallanır ama hızlı rahvanda atın temposuna uymakta zorlanabilir. Bu yüzden hızlı rahvan yürüyüşü uzun yolculuklar için hiç uygun değildir. 

Hâlbuki İzlanda atının rahvan yürüyüşü daha hızlı olmakla birlikte, sarsıntısız ve gayet rahat bir yürüyüştür.

Rahvan yürüyüş binici açısından rahattır. Biniciyi fazla yormaz, çünkü binicinin bacak ve karın kasları çalışmaz. Yani binicinin fazla bir güç sarf etmesi gerekmez. 

Rahvan at üstündeki bir binici, at üstünde dimdik fakat biraz geriye kaykılmış olarak ve göğsü öne çıkık halde oturur. Böylece bu duruş, at üstündeki biniciye bir heybetli bir görünüm de verir. Bu görüntü, yerdekiler için de etkileyici bir görüntüdür. 

Arabaya koşulmamış bir at, rahvan yürüyüşe alışkın ise, bu atın tören yürüyüşünü (Ambling) öğrenmesi çok kolay olur. 

Tören yürüyüşü hafifçe yanlara sallantılı bir yürüyüş olsa da, genellikle binici için rahat bir yürüyüş olarak bilinir. 

Bir binici, rahvan yürüyen bir atı uygun bir şekilde hızlandıramaz. Çünkü ayaklar çapraz şekilde atılmadığı için, binici atın sarsıntısından kurtulmak için, vücudunu ritmik şekilde aşağı yukarı hareket ettirir.

Harbokulu süvari öğretmenlerinden Yüzbaşı Mehmet Sadık, bir ölçüm yaparak, rahvan atın hızını “Rahvan yürüyüş ile bir dakikada 240 metre (14.4 km/s) mesafe kat olunur” olarak bildirmiştir. 

Rahvan yarışı, bazı at ırkları tarafından arabaya koşulu olarak yapılır. Her iki yürüyüş çeşidinin de yarışı yapılmasına rağmen, rahvan yürüyen at tırıs yürüyen attan daha fazla yol alır. 

Rahvan yürüyüşte bir atın hızı 19–24 km/s (12–15 mph) kadardır.

Genellikle üç türlü rahvan çeşidi olduğu kabul edilir. Bunlar “Rahvan”, “Kırık Rahvan” (Yorga) ve “Kısa Rahvan” (Düz Yorga) yürüyüş çeşitleridir.

Bu Konuda Gelecek yazı: Atlarda Yürüyüş Çeşitleri VI – Marş

Önceki İçerikHangiKredi Ümraniyespor 0 – 1 Trabzonspor..
Sonraki İçerikLevent Göktaş (Yanında Birçok Soruyla) Yakalandı
1962, Etimesgut doğumlu. Tokat’ın Zile İlçesi’nden Atatürkçü, milliyetçi, zooteknist, SP seveni, Alevî dostu, evcil hayvanların fahri avukatı, feminist ve motosikletçi bir köylü çocuğudur. 1984 yılında Ankara Ziraat F., Zootekni B.’nü bitirdi. 1997'de Birleşik Krallık, U. of Aberdeen’de yüksek lisans, 2007'de Ankara Ü., Fen Bil. Enst. (Zootekni B.)’nde doktora çalışmasını tamamladı. Mesleği ziraat dışında, Çerkez Kültürü ve Alevilik gibi sosyal alanlarda da amatörce akademik çalışmalar yapmaktadır. Kitap okumak ve motosiklet kullanmak özel ilgi alanlarıdır. “Hayvanları sevmeyen, insanları da sevmez” görüşünü savunan, hararetli bir hayvan sever ve hayvan hakları savunucusudur.

YORUM YAZ

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz