Sudan’da bir grup askerin ülkeyi yöneten koalisyon hükümeti ortağı partilerin liderlerini tutukladığı ve Başbakan Abdullah Hamduk’un evini kuşatarak zorunlu ikamete aldığı bildirildi.

Türkiye Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Sudan’da 25 Ekim günü darbe teşebbüsünde bulunulduğu yönündeki haberleri derin endişeyle karşılıyoruz. Sudan’da tüm taraflarca Anayasal Bildiri kapsamındaki taahhütlere bağlı kalınması ve geçiş sürecinin sekteye uğratılmaması yönündeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz.” ifadesi yer aldı.

Sudan Enformasyon Bakanlığından yapılan açıklamada, “Egemenlik Konseyi üyelerinden bazıları ve geçiş hükümetinin bazı bakanları ordu tarafından gözaltına alındı.” ifadelerine yer verildi. Öte yandan, ülkede internet ve telefon hatlarında kesintiler yaşanıyor.

Görgü tanıklarından edinilen bilgiye göre iktidardaki koalisyon liderlerinin gözaltına alınmasının ardından Hartum’daki bazı bölgelerde protestolar başladı. Gözaltına alınanlar arasında Başbakan Hamduk ile Sudan’da iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Güçleri’nden yöneticilerin de bulunduğu açıklandı.

Gözaltılar sonrası başkent Hartum’da protesto gösterilerinin başladığı ve bazı yollarda göstericilerin lastik yakarak yolları trafiğe kapadığı kaydedildi.

Sudan Enformasyon Bakanlığı ise Egemenlik Konseyi üyelerinden bazıları ve geçiş hükümetinin bazı bakanlarının ortak askeri güçler tarafından tutuklandığı bilgisini paylaştı.

Sudanlı siyasi partiler, darbe girişimi sonrası sivil itaatsizlik çağrısı yaparken Sudan Meslek Odalar Birliği ise halkı sokağa inmeye çağırdı. Ülkedeki askeri hareketlilik sonrası internet ve telefon hatlarında kesintiler yaşanıyor.

İktidardaki koalisyon liderlerinin gözaltına alınmasının ardından Hartum’daki bazı bölgelerde protestolar başladı. Gözaltına alınanlar arasında Başbakan Abdullah Hamduk ile Sudan’da iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Güçleri’nden yöneticilerin de bulunduğu açıklandı.

Sudan Enformasyon Bakanlığından yapılan açıklamada, Hamduk’un darbeyi reddettiği için tutuklanarak bilinmeyen bir yere nakledildiği bildirildi. Sudan Enformasyon Bakanlığı ise Egemenlik Konseyi üyelerinden bazıları ve geçiş hükümetinin bazı bakanlarının ortak askeri güçler tarafından tutuklandığı bilgisini paylaştı.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, geçiş dönemi hükümlerini feshettiklerini ve Anayasal Bildiri Anlaşmasının bazı maddelerini askıya aldıklarını belirtti.

Burhan, açıklamasında, “Genel seçimler, Temmuz 2023’te gerçekleştirilecek. Seçimlere kadar görev yapacak ve Sudan’daki tüm kesimleri temsil edecek bağımsız bir yeterlilik hükümeti kurulacak.” dedi.

Ülkede olağanüstü hal ilan ettiklerini, 18 eyaletin valilerinin görevden alındığını aktaran Burhan, Eski Rejimin İzlerini Ortadan Kaldırma ve Yolsuzlukla Mücadele Komitesinin çalışmalarını da askıya aldıklarını kaydetti.

Anayasal Bildiri Anlaşması ve Güney Sudan’da silahlı hareketlerle imzalanan Cuba barış anlaşmasına bağlı kalacaklarını belirten Burhan, ancak Anayasal Bildiri Anlaşmasının bazı maddelerini askıya aldıklarını ifade etti.

Burhan, Yolsuzlukla Mücadele Komitesinin daha önce aldığı kararların geçerli olduğunu, geçiş döneminde imzalanan tüm uluslararası anlaşmaların da geçerli kalacağını kaydetti. Bilinmeyen bir yerde tutulan Sudan Başbakanı Hamduk’un barışçıl bir şekilde devrimlerini korumak için halkı sokağa çağırması sonrası Sudanlılar, başkent Hartum’un farklı bölgelerinde bir araya geldi. Sudan bayrağı taşıyan binlerce kişi askeri müdahaleye karşı gösteri düzenlemeye başladı.

Lastik yakarak yolları kapatan Sudanlılar, Hartum’daki ordu karargahı çevresine yürüyüş düzenledi. Göstericiler, “Asıl devrim şimdi başladı”, “Darbeyi kabul etmiyoruz”, “Devrimden dönüş yok” şeklinde sloganlar attı.

Öte yandan karargah yakınlarında açılan ateş sonucu bazı göstericilerin yaralandığı öne sürüldü. Sudan Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, Başbakan Hamduk’un bilinmeyen bir yerde gözaltına alınmasının çok tehlikeli ve kabul edilemez olduğunu belirtmişti.

Hamduk, barışçıl bir şekilde devrimlerini korumak için halka sokaklara inmeleri çağrısı yapmıştı. Sudan Meslek Odaları Birliği de yaptığı açıklamada, Sudan halkını sivil hükümete karşı yapılan “askeri darbeye” karşı sokağa inmeye davet ederken, bazı siyasi partiler sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.

Sudan Başbakanlık Ofisi: Gelişmeler Anayasal Bildiriye aykırı

Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Başbakan Hamduk ve eşi, bugün şafak vakti Hartum’daki ikametlerinden askeri güçler tarafından bilinmeyen bir yere kaçırıldı.” ifadesi kullanıldı.

Ülkedeki gelişmelerin “anayasal sürece aykırı” olduğu değerlendirmesi yapılan açıklamada, “Özgürlük, barış ve adalet arayışında kanların döküldüğü devrim kazanımlarına karşı tam bir darbedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, “Sudan devletinin askeri liderleri, Başbakan Hamduk ve ailesinin güvenliği ile sağlığından sorumludur. Bu liderler, aldıkları tek taraflı kararların cezai, hukuki ve siyasi sonuçlarını taşımaktadır.” ifadesine yer verildi.

Barışla kazanılan Sudan devriminin yıkılmayacağının altı çizilen açıklamada Sudan halkı, barışçıl yollarla sokaklara davet edildi. Açıklamada, “Devrimcilerin özgürlük, barış ve adalet yolunda akıttığı kan, maceracıların ayakları arasında boşa gitmeyecektir.” ifadesi kullanıldı.

Sudan Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, televizyonda yaptığı açıklamada, iletişim araçlarının kesilmesi ve köprülerin kapatılması nedeniyle bakanlar arasında iletişimin de kurulamadığını belirtti.

Gözaltına alınan Başbakan Hamduk’un bilinmeyen bir yerde tutulmasının çok tehlikeli olduğunu vurgulayan Mehdi, bu durumun kabul edilemez olduğunu vurguladı. Mehdi, iktidardaki siviller ve ordu arasındaki iş birliğinin ciddi sınavdan geçtiğinin altını çizerek “Yapılacak herhangi bir darbe reddedilir. Buna tüm sivil yollarla direneceğiz.” diye konuştu. 

Askerler radyo ve televizyon merkezini basarak çalışanları gözaltına aldı

Sudan Enformasyon Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Askeri güçler, Umdurman’daki radyo ve televizyon karargahını bastı ve çok sayıda çalışanı gözaltına aldı.” ifadesi kullanıldı.

Ülkenin en büyük siyasi partilerinden Ümmet Partisi, gözaltıları “darbe girişimi” olarak nitelendirdi. Ülkedeki askeri hareketlilik sonrası internet ve telefon hatlarında kesintiler yaşanıyor.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Sudan’daki olayları büyük endişeyle takip ettiklerini belirtti. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da darbe girişimini durdurma çağrısı yaptı.

Borrell, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Sudan’da devam eden olayları büyük endişeyle takip ediyoruz. AB, tüm paydaşları ve bölgesel ortakları geçiş sürecini yeniden rayına oturtmaya çağırıyor.” ifadesini kullandı.

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da yaptığı yazılı açıklamada “Sudan’da bir başka darbe girişimi olduğuna dair haberler dehşet verici ve bu girişimin açıkça kınanması gerekiyor. Sudan’da güvenlikten ve devlet düzeninden sorumlu olan herkesi demokrasiye barışçıl siyasi geçiş sürecini sürdürmeye ve halkın iradesine saygı duymaya çağırıyorum.” değerlendirmesini yaptı.

“Bu darbe girişimi derhal durdurulmalıdır.” mesajını paylaşan Maas, barışçıl diyalog ve diktatörlüğe son verme çağrısı yaptı.

Arap Birliğinden Sudanlı taraflara “geçiş dönemi anlaşmalarına bağlı kalmaları” çağrısı

Arap Birliği, Sudan’da son yaşananlara ilişkin endişe duyulduğunu bildirerek tüm taraflara “geçiş dönemi anlaşmalarına bağlı kalmaları” çağrısında bulundu.

Birlik, Sudan’da sabah saatlerinde Başbakan Abdullah Hamduk ile bazı siyasilerin alıkonulması ve sonrasında yaşanan gelişmelere ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı.

“Arap Birliği, Sudan’da yaşanan gelişmeler karşısında son derece endişeli. Birlik, Sudanlı tüm taraflardan 2019 yılında imzalanan Anayasal Bildiri ve 2020’de yapılan Cuba Barış Anlaşması’na tam olarak uymalarını talep ediyor.” ifadesine yer verilen açıklamada, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt’ın da geçiş dönemiyle ilgili olarak üzerinde anlaşmaya varılan ve seçimlerin yapılmasını sağlayacak tüm kararlara ve anlaşmalara saygı gösterilmesinin önemli olduğunu belirttiği aktarıldı.

Ebu Gayt’ın ayrıca, “Sudan’da geçiş sürecini sekteye uğratacak veya ülkedeki istikrarı sarsacak her türlü adımdan kaçınılması” gerektiğini vurguladığı kaydedildi.