Çoğunluğun Aklı, Çoğunluk Hep Haklı! 

0
Latest posts by İbrahim Yersiz (see all)

Almanlar gibi mizah duygusu pek gelişmiş biri değilimdir, insanlar yapılan bir espriye gülerken ben genelde espriyi ciddiyetle dinler, altındaki mesajı almaya çalışırım. 

Amerikan şakacılığı ise bana göre hiç değildir! 

Espri çoğu zaman kişinin meramını direkt veya dolaylı ifadesi şeklidir. Herhalde insanın kırıp dökmeden, ortalığı dağıtmadan meramını en iyi ifade etmesi yollarından biri de budur.    

Erich Fromm“Ama, asıl sorun, insanların çoğunluğunun neden akıllarını kaçırmadığıdır?” der. 

Merak ediyorum; Fromm, çoğunluğun aklını kaçırmadığını, daha doğrusu akıllı olduğunu nereden biliyor diye.  

Bana kalırsa Fromm’da çoğunluğun doğruluk hükmüne katıldığı için böyle konuşuyor. 

Elbette psikologlar için ‘doğru’ çoğunluğun onay verdiği bir hükmün ortaklığıdır ve onların ‘normal’ olan adına insanları taşımaya çalıştıkları yer de orasıdır.  

Kabul verilmiş bir çoğunluk hükmü olmasaydı psikologlar ne yapacaklardı? 

Herhalde işleri biter, tüm hükümleri işlevsiz kalırdı. 

Hep merak ediyorum çoğunluğun doğruluk kanıtı nedir niye, çoğunluğun ortak bir hükümde buluşmaları dışında. 

Sanırım çoğunluğun elindeki kanıtın çoğunluk olması, menfi sebeplere esas ortak bir hükümde buluşmaları dışında bir şeylerinin olmadığını biliyorsunuzdur.  

Ama şunu da biliyorsunuz; çoğunluk hükmü ne o hükmün doğru olması için bir koşuldur ne da haklı olması için, o yalnızca menfaatlerin birleştiği bir ortaklık halidir.  

Şöyle bir soru çıkıyor karşımıza: 

Çoğunluk neden ortak bir hükme göre hareket etmeye çalışıyor? 

Sanırım menfaatlerin bunu böyle gerektirdiğini biliyoruz. 

Demek ki çoğunluğun doğrusu doğru değil, menfidir. 

Buna göre çoğunluğun aklını kaçırdığını söyleyebilir miyiz, bilmiyorum bu kişisel bir takdirdir, ama akıllı olduğunu da söyleyemeyiz, çünkü doğruluk kıstasları doğruluk değil, menfi bir ortaklıktır.  

Eğer çoğunluğun bir şeye doğru demesi bir kanıtsa -ki bunun bilimsel bir temeli yok- o zaman çoğunluk adına iştirak edilen tüm kaçıklıklara da doğru demeliyiz. 

Kaldı ki çoğunluğun hükmü bir yerde doğru olsa bile, bunun yalnızca o yerde doğru olduğunu, olabildiğini biliyoruz, yani diğer bir çoğunluğun doğrusunun pek ala farklı olabildiğini biliyoruz. 

Zaten toplulukların ideolojik veya dini farklılıklar üzerinden bu kadar ayrışmaları, ayrı düşmelerinin nedeni de doğruların bu farklı şekillerde alınıyor olmasından geliyor mu? 

Biri için doğru olanın bir diğeri için yanlış olması veya biri için yanlış olanın bir diğeri için doğru olması nedeni de abi ki buradan geliyor. 

Çoğunluğun hükmünün gücünden geldiğini ve durumu bir cinnet hali olsa da tek numarasının çoğunluk olması, azınlığı gücüyle susturabilir güce sahip olmasından geldiğini de biliyoruz.   

Muhtemelen siz çoğunluğa bu sebeple deli de diyemezsiniz, elinizde onların kabul verebilecekleri menfi bir hüküm olmadığı sürece. 

Yani çoğunluğu ikna etmek için ya onlara sahip olduklarından daha iyi bir şey vermek gerekir ya da öyle bir şey vereceğimize onları ikna etmek gerekir.  

İkinci şıkkın ilk şıktan daha geçer olduğunu biliyoruz, çünkü ilk şıkkın tükenir bir özelliği var, ikinci şıkkın ise yoktur.  

Çok soru var ama biz biriyle yetinelim: 

Menfi ortaklı gerçekten çoğunluğun ortak bir hükmü müdür, yoksa birilerin çoğunluğu o hükmün doğru olduğuna ikna etmesi midir?  

Yoksa çoğunluk ödünç bir hükümle mi hareket ediyor? 

Aslında öyle, çoğunluğun gerçekte kendisine ait bir hükmü yoktur, o kendisini ikna edenin hükmüyle hareket ediyor.  

Yani aslında çoğunluğun hükmü birinin veya birilerin kendilerini kendi doğrularına ikna etmelerinden geliyor.  

Sanırım onların kim olduklarını biliyorsunuzdur! 

Tabi hemen öyle komplo teorilerine sarılmayınız, çünkü bu senaryo her zaman kapalı kapıların ardında pişirilen senaryo olmak zorunda değil, bu doğruların zaten bir geçmişleri ve gelenekleri var, şartlı bir refleks yaratmış, bizi de peşinden sürüklüyorlar.  

Ama tabi kapalı kapıların ardında pişirilen senaryolarda yok değildir. 

Hem zaten benim anlatmaya çalıştığım da o değildir, benim için şüphe duymadan kabul verdiklerinize biraz kuşkuyla bakmanız yeterdir. 

Biraz huzurunuz kaçacak ama bu da o ölçüde uyanmanıza karşılık olacak. 

YORUM YAZ

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz