Son yazımda; “Terör Saldırıları ve –Neden- Sorusu?” ( https://ocakmedya.com/teror-saldirilari-ve-neden-sorusu/ ) üzerine çalışmış, “Terör, Terörizmin ve Terörist” oluşma sebeplerini incelemiş, motivasyonlarını yazmıştım. Yazımın sonunda ise; “Evet, Terör bir sorun, peki çözüm nedir?” diye noktalamıştım. Sosyal medyadan birçok mesaj aldım, tüm takipçi ve okuyucularımıza teşekkür ediyorum. Ancak terör sorununu çözmenin pek de kolay yolu olmadığı gibi bunu bir kerede yazıp sizlere açıklamamda elbette kolay değil. İki yazı dizisi halinde, önce “Teorik” çözüm ve sonrasında “Pratik” çözüm olarak sunabilirim diye düşünüyorum. 

Terörizmle mücadele için en temele inip tekrar adım adım yukarı çıkmaya gerek yoktur. Kavramlara, terimlere boğmak yersizdir. Terörizm tanım olarak basittir; “Birçok nedenlerle bir araya gelen, devlet dışı – ulus altı ya da diğer devletlerin çıkarlarını gerçekleştirme amacıyla fonladığı – beslediği, belli bir hiyerarşik yapı ve yönetim organizasyonuyla hareket eden, yasadışı ve / veya illegal olarak politik ve nihai hedeflerini gerçekleştirmek için şiddete dayalı her türlü eylemdir.”

Ve bu tip şiddete dayalı eylemlere karşı sizin vereceğiniz reaksiyon “şiddet” temelinde olursa ne yazık ki başarılı olamazsınız. Terör eylemlerinin nasıl sona erdiğine ilişkin 1968 – 2006 yılları arasında aktif faaliyette olan 648 terör örgütünün sadece 268’i eylemlerini son erdirmiştir. Bu da %41’lik bir dilimi oluşturmaktadır. Jones-Martin C. Libicki (How Terrorist Groups End: Lessons for Countering Al Qa’ida, RAND. Corporation, California – 2008 / S:18-19) tarafından yapılan araştırmada; bu %41’lik dilimin sadece %7’si “Askeri Güç Kullanımı” sonunda etkisiz hale gelmiştir. Ancak bu yazdığım; “Ilıman Çözüm Tekniklerini” desteklediğim anlamına da gelmesin. 

Terörizm ile mücadele etmek için yolunuzu öncelikle ikiye ayırmalısınız;

1.Terörist / Üye Unsurlarla ile Mücadele

2.Örgüt Saç Ayakları ve Beslendiği Kaynaklarla Mücadele

1.Terörist / Üye Unsurlarla Mücadele:

Terör örgütlerinin en temel taşını oluşturan elbette ki; üye unsurlardır. Bu oluşumun önüne geçtiğinizde doğal bir süreç olarak terör örgütü de son bulacaktır. Ancak bu ne yazık ki, yazıldığı kadar kolay olmamaktadır. Öncelikle insanların neden terör örgütüne katıldıklarının önüne geçmeniz lazım. Bu sebepler genel olarak bellidir;

-Kendini içinde yaşadığı ülkeye yabancı hissetme

-Mevcut siyasi faaliyetlerden memnuniyetsizlik (kutuplaşma ve iç çatışmaya meydan verme, devletin kendi içinde düştüğü zafiyetler vb.)

-Yerel ve lokal mağdurlarla bir tutma / özdeşleştirme

-Mevcut akrabalık ilişkileri ve terörist faaliyetlerle sosyal – beşeri bağlar

-Ekonomik nedenler

-Eğitim sorunsalı

-Ailesel – Çevresel Baskı

-Terör örgütünün etkin propagandası

-Gelir dağılımı ve kitlesel yaşantı farklılıkları

-İdeolojik sebepler

-Kişisel / Psikolojik durumlar (beklentilerin karşılanmaması duygusu, statü arayışı, tükenmişlik, çevresine kendini kanıtlama isteği, kişisel arayış, adrenalin tutkusu, öç alma, öldürme ve zarar verme isteği, kimlik arayışı vb.)

Terör örgütlerinin, üye ve gönüllüler tarafından etkin beslenme sebeplerini aşağı yukarı bu şekilde maddelediğimizde, aktif olarak terörle mücadele de ilk ve ivedi uygulamanız gereken; “Terör örgütünün bölge üzerindeki etkin propagandasını kesmek ve karşı propaganda ile harekete geçmek” olacaktır. Oluşturduğunuz propagandada; örgütün sahip olduğu ideolojik fikrin çürütülmesi, ekonomik nedenlerin aşılacağı taahhütleri ve / veya bu sebeple yaptığınız çalışmalar, mevcut siyasi faaliyetlerin düzeleceği (beklenti ve isteklerin tespiti), mağdurlarla yapacağınız ya da antrakt kalacağınız anlaşmalar terör örgütünün beslendiği üye ve kaynakları büyük oranda azaltacaktır. Ancak bu maddelerden birkaçı üzerinde “inatlaşma” ne yazık ki ibreyi terör örgütünün lehine çevirecektir. Ve o hiç iyileşmeyen yaranız daha da kronikleşecektir. Terör örgütleri ile mücadele de ilk madde kesinlikle bu olmalıdır.

2.Örgüt Saç Ayakları ve Beslendiği Kaynaklarla Mücadele:

Mevcut bulunan birçok terör örgütü, bulunduğu coğrafyanın dışında, o coğrafya ile ilgili çıkar ve beklentileri olan yabancı ülkeler tarafından fonlandığı – beslendiği birçok alanda yardım aldığı bilinen bir gerçek. Ve 21 yy dünyasında bu artık “ayıp” olmaktan çıkıp “stratejik bir hamleye” dönüşmüş bile diyebiliriz. Uluslararası arenada müttefik olduğunuz ancak bir şekilde coğrafyanızda bulunan terör örgütlerine destek veren ülkelerle bunun önüne geçmenin en etkin yollarından biri; uluslararası konsey ve komitelerde alınan kararların uygulanması konusunda yapacağınız baskılardır. Bu baskıyı yaparken elbette ki; stratejik çıkarlarınıza göre hareket edecek ve gerekirse “ödün ve tavizlerde de” bulunmalısınız. “Ülkelerin dostları düşmanları olmaz, stratejik bağları olur.” Mottosu ile hareket etmeli ve örgütün beslendiği yurt dışı kaynaklarının önüne geçmelisiniz. Buna engel olamadığınız anda ne yana dönerseniz dönün zarar hep size yazacaktır. Havanda su dövmekten öteye de asla geçemez duruma gelirsiniz.

Terör örgütünün, terör eylem politikalarını hızla engellemelisiniz. Hiç şüphe yok ki; terör eylemleri bir örgütün en önemli saç ayaklarından biridir. Genelde terör eylemlerinin şiddet temelli operasyonları teorik olarak beş ana başlıkta derleyebiliriz;

-Aşındırma: Teröristler, düşman eğer belirli politikasına devam ederse büyük bedel ödeyeceğine düşmanı inandırmaya çalışırlar

-Yıldırma: Bu tekniği kullanan teröristler, boyunu eğmeyenleri cezalandırma gücüne sahip olduklarına ve hükümetin teröristleri durduramayacak kadar zayıf olduğuna halkı ikna etmeye çalışırlar. Böylece halk, teröristleri arzuladığı gibi davranacaktır.

-Provokasyon: Düşmanın terörizme şiddete şiddetle karşılık vermeye ve halkı radikalleştirip teröristleri desteklemeye neden olacak bir girişimdir.

-Bozma: Teröristlerin ılımlılarının zayıf ve güvenilmez olduğuna düşmanı ikna etmeye çalışırlar ve böylece barış çabalarını baltalarlar.

-Arttırma: Bu faaliyeti icra eden teröristler, teröristlerin düşmanla mücadelede rakip gruplardan (örgütlerden) daha fazla kararlılığa sahip olduklarına bu nedenle desteklenmeleri gerektiğine halkı ikna etmek maksadıyla şiddet kullanırlar. (Andrew Kydd ve Barbara F. Walter, “The Strategies of Terrorism)

Bu terör temelli eylemlerin önüne geçtiğiniz anda terör örgütü eylemsel ve operasyonel olarak hareketsiz kalacaktır. Bu da “Terörizm ve Terör Örgütleri ile Mücadele” de size çok çok büyük artılar sağlayacaktır.

Diğer önemli saç ayağı ise terör örgütünün “Örgütsel Zeka” analizini çok iyi yapmalı ve karşı hamleleri buna göre dizayn etmeli, manipülasyon yöntemleri geliştirmeli ve istihbarat birimlerinden bu konuda maksimum fayda sağlamalısınız. İnsanlarda olduğu gibi örgütlerde de IQ değerleri vardır. Örgütlerin ayakta kalmaları ve hayatlarına devam edebilmeleri için Örgüt IQ’su çok mühim bir yerdedir. Ve sizin yapacağınız müdahaleler sırasında bunu gözden kaçırırsanız atacağınız tüm adımlara boşa gidecektir. Örgüt IQ değerlendirme konusunu; Sayın Salim Çam, “Öğrenen Organizasyon ve Rekabet Üstünlüğü” kitabında şu şekilde sıralamıştır;

-Değer Yaratma Kültürü: Kendi hedeflerine ulaşmak için orijinal değerlere sahip çıkmıştır.

-Yaratıcı Alternatifler: Geliştirilen her tedbire karşı tedbirler ve yeni sistemler geliştirmiştir.

-Sürekli Öğrenme: Zamana yayarak devamlı öğrenme gayreti içindedir.

-Belirsizliği Kucaklama: Başlangıçtaki kayıp nedenlerini araştırmış ve çözüm getirme arayışına girmiştir.

-Dıştan İçe Doğru Stratejik Perspektif: Kullandığı taktik ve teknikleri çevreden gelen etkiyi doğru algılayarak geliştirmiştir.

-Sistem Düzeyinde Düşünme: Sistemi geliştirmiş, meydana çıkan boşlukları kendi lehine çevirebilmiştir.  

-Disiplinli Karar Alma: Belirlediği taktiğini kullanmada devamlılık kararını almıştır.

-Uyum Sağlama ve Yetkilendirme: Değişikliklere, karşı tedbirlere hızla adaptasyon sağlamış ve karşı tedbirler araştırma ve geliştirme faaliyetleri kapsamında personele inisiyatif tanımıştır.

-Açık Enformasyon Akışı: Devletin imkânlarına sahip olmamasına rağmen dış bilgiden yararlanmış, kendi iç bilgi akışını güvenlik altına almıştır.

Düşman Terör Örgütünün IQ’sunu çözdüğünüz anda alacağınız kararlar, oluşturacağınız örtülü – gizli ya da istihbarı operasyonlar çok daha sonuç odaklı olacaktır. Düşmanınızı tanımadan gireceğiniz her savaş ve zafer sadece talih / şansla gelir çünkü. Bu sebeple önce düşman unsurunun “zekâsını çözmeli / çözebilmesiniz” 

Örgütsel zekâ bir diğer taraftan da “Örgüt Kültürü” ile dirsek teması halindedir. Ve bu da “Örgüt Kültürünü”önemli saç ayaklarından biri yapmaktadır. Bir örgüt kültüründen bahsedilebilmesi için birlikte yaşam kültürünün oluşmuş olması gerekir. Örgüt üyeleri; örgüte has kültür içinde birlikte var olmaları, değerleri, amaçları ve hedefleri paylaştıkları sürece örgüt yaşamına devam edebilir. Bu bağlamda ortak bir kültür için; örgütün çevresinde meydana çıkan gelişmeler ve değişimlere uyum sağlaması gerekmektedir. Eğer bunun önüne geçebilirseniz, örgütün saç ayaklarından birini daha etkisiz hale getirmiş olursunuz. 

“Terörizm ve Terör Örgütleri ile Mücadele”nizi bu teorik yöntemler üzerine oluşturacağınız pratik taktik harekât planları ile çok daha etkin, kısa sürede ve sonuca oldukça yakın bir isabet oranı ile bitirmeniz çok daha mümkün olacaktır.