- İran ve Türkiye ne yapmalı? - 21 Ocak 2020
- Adil Düzen Partisi - 30 Aralık 2019
- Çin, Dünya ve Ortaklık Sistemi - 2 Aralık 2019
Sipariş alarak işini yapan işletmeler “buğday bonosu” ile;
Mal alıp depolama suretiyle iş yapan işletmeler “demir bonosu” ile;
İnşaat yapan işletmeler “yapı bonosu” ile;
Değerleri “altın bonosu” ile işletmenin pay senetlerini satarlar ve alırlar.
Ortaklar kredileşmeden altın bonosunu verirler, bonolardan uygun olanı alırlar ve işletme sorumlusuna gider işletme pay senedini alırlar, istedikleri zaman da iade ederler.
İşletme senedinin değeri denge değeri ilk değerine işletmenin kârı ve zararı eklenerek tespit edilir. Alış ve satış değeri ise pay senetlerinin satış ve iade ediliş miktarları ile tespit edilir.
Bonoların değerleri kasa stoku ile tespit edilir. İşletme senetlerinin değerleri ise alınan ve satılan senet miktarı ile tespit edilir.
İşletmenin alış ve satış değerleri her zaman bellidir ve ortak her zaman girmekte ve çıkmaktadır yani pay senedini alıp satabilmektedir.
Ortağın kârı veya zararı alış ve satış fiyatları arasındaki farktır. Vergilendirme ona göre yapılacaktır. Anonim şirket hisse senetlerinin alınıp satılmasından doğan kârlar hangi vergi sistemine tabi ise kooperatif paylarındaki farklar da öyledir. Anonim şirketler hisse senetlerinin alınıp satılmasından kâr etmezler. Kooperatif pay senetleri de böyledir.
İşletme Sorumlusu ortaklardan aldığı altın bonoları kooperatifin kredileşmesine yatırır ve işletir. Yaptığı kazançlar ve zararlar senedin denge değerine yüklenir. Ortaklar kârlarını ancak ana sermayelerini çektikleri zaman almış olurlar. Anonim ortaklıktan farkı, bu bono ve hisse senetlerini yalnız ortakların alıp satabilmeleridir.
İşletme ödemeleri altın değeri ile yapar, tahsilatını altın değeri ile yapar, ona göre fatura keser veya fatura alır. Takasla mal aldıkları zaman eşit faturalar keserler, dolayısıyla işletme ne zarar eder ne kâr eder. KDV’den dolayı da bir ödeme olmaz, çünkü katma değer oluşmamıştır.
İşletme para olarak kâr etmiş olmaz, mal olarak etmiş olur ve ortaklara mal olarak bölüştürmüş olur. İşletme veya kooperatif kâr etmez, kişi kâr veya zarar eder. Bu da hisse senedinin alış ve satışındaki farka aksetmiş olur.
Elde edilen alış-satış farkı anlaşmaya göre bölüştürülür.
Örnek olarak %5 ortak bulan ve ortaklıkta temsil eden temsilcilere verilir. %5 işletmenin sorumlusuna verilir (şirketi mudarebe), %5 de kooperatifin diğer hizmetlilerine verilir. Bunların her biri işletme ortağıdır. Paraya çevirmedikleri müddetçe vergi ödemezler. İşletmede stok malları ne zaman kasada paraya çevirirler, o zaman kazanç temin etmiş olurlar, tümü kazançtır. Bağ-Kur’lu iseler ticari kazançtan, tesis pay sahibi iseler kiralayan, çalışan iseler bordro ilkelerine göre vergilenirler.
Ortaklar Bağ-Kur’da sigortalıdırlar, SGK’da sigortalı olmak isteyenleri kooperatif sigortalar, asgari ücret olarak ödeme yapar, işveren paylarını da ortaklar öderler. Artan kısım kooperatifin kurum geliri olur. Beşte biri vergilerdir. Kalanı ortak çıktığı zaman vergisini ödemiş olur.
Ortaklık işletmesinin esasların belirttim.
Anlaşılmayan tarafı varsa yahut yaslara aykırı bir taraf varsa yahut ekonomik bakımdan işlemez iddiası varsa, her zaman yorum kısmında sorabilir tartışabilirsiniz.
