- Anlam Dünyanın Kaynakları Nelerdir? - 25 Nisan 2023
- Anlamlı Sorularla Düşüncenin Mimarı Ol - 24 Nisan 2023
- İzle, Gözlemle ve Sorgula - 23 Nisan 2023
Bu yazıda sözünü ettiğimiz ‘‘anlam’’ psikolojideki anlamdır. Yani bir eyleme kalkan kişinin, yaptığı şeye, kendine özgü bir iz, bir anlam bırakması karşılığına gelen anlamdır.
Anlam, çok geniş bir konu olup zihin dünyanda bir bütündür. Düşüncelerin dünyayla ilişki halinde olduğu sürece yaşamına anlam katarsın. Düşüncelerin gerçeklerden uzaklaştıkça anlamsızlık da artar.
Peki, düşüncelerin gerçeklerden yani dünyadan nasıl uzaklaşır?
Bilgi kaynakların seni yanıltıyor olabilir mi?
Duygu, düşünce ve davranışlarını besleyen kaynakları sorgulamalısın.
Ne kadar güvenilir, ne kadar gerekçeli, ne kadar sağlam bilgiler edinebiliyorsun kaynaklarından?
Duygularını nasıl ifade edebiliyorsun?
Nasıl davranışlar görüyor ve nasıl davranman isteniyor senden?
Kaynaklarını sorguladıkça, dünyan daha anlamlı hale gelir.
Anlam, benliğimizi ifade eder. Günümüz tam bir malumat bombardımanı. Sen de her gün televizyondan, sosyal medyadan, gazetelerden, bilboard reklamlarından bu bombardımana maruz kalıyorsun. Hepsi iddialarla sürekli seni bir şeylere yönlendirmek istiyor. “Şu ürünü al, bu şekilde hisset, o şekilde davranma, bu şekilde davran.” “Neden?” diye sormadan bu iddialara kapılmamalısın.
Bir marka, ayakkabısını giyip “havalı” görünmeni söylüyor. Ayakkabıyı havalı görünmek için almazsın, dışarıda yürüme ihtiyacı için alırsın. Anlam dünyana “havalı görünmeyi” sokmaya çalışan bu reklam, sağlıksız bir bilgi kaynağıdır.
12.0000’den fazla insan üzerinde yapılan bir araştırmada, araştırmaya konu olan kişilerin % 50’sinde, işyerine ilişkin anlam ve değer yoksunluğuna sahip oldukları tespit edilmiştir.
Anlam, insanların bağlılığını, yaratıcılığını, mutluluğunu, sağlığını ve huzurlu hissetme duygusunu desteklediği için, büyük bir anlam duygusunu kişilerin yaşamına kazandırmaya çalışmak büyük ve küçük tüm işletmelerin çıkarınadır.
Anlam, mücadele ve zorluklar yolunda yaratılır. Her türlü kaynaktan gelen bilgiyi, akıl ve sağduyu süzgecinden geçir. Yüzeysel düşünceleri tespit ettiğinde, düşüncene derinlik kat. Dar düşünceleri tespit ettiğinde, düşüncenin kapsamını genişlet. Güvenmediğin kaynaklardan gelen bilgileri hemen sahiplenme.
Üzerine düşünmediğin konularda edindiğin görüşler ödünç alınmıştır. Onları hararetle savunma.
Örneğin, küresel ısınma hakkında nitelikli kaynaklar okumadıysan ve uzmanları dinlemediysen, medyadan veya arkadaşlarından duyduklarınla görüş sahibi olmak zorunda değilsin.
Güvenilir kaynaklara sahip olmadığın konularda kararını askıya almaktan çekinme.
Bilgin ölçüsünde dünyayı tanırsın. Bilgin ise aklını kullandığın ölçüde sağlıklı temellere dayanır. Bilginin sağlamlığını merak ediyorsan, bağlantılar kur, çıkarımlar yap, tahminler yürüt ve bilinenler den bilinmeyenlere doğru ilerle.
Karşılaştığın engelleri birer fırsat olarak kabul et. Her şeyi ilk seferde anlamayı bekleme. Kavramların etrafında dolan. Farklı açılardan meselelere yaklaşmayı öğren. İçe bakışını geliştir ki bu sırada ne kadar mesafe aldığını görebilesin.
İnançların birbirinden bağımsız doğrular olarak kalmasın. O inançları bir araya getirip sonuçlar çıkarırken aklın çalışma ilkelerini kullan. Akıl yürütme gibi zihni yeteneklerin, kullandıkça gelişir.
Anlam, eylem ve etkiye işaret eder. Anlam size doğrudan ve tepeden elinize verilecek bir armağan değildir. Hayatımızda karşılaştığımız sorunları hemen çözecek bir cevap da değildir.
Aklın en verimli kullanımı, aklın sınırlarını tanımakla mümkün olur. Bu yüzden aklını kullanmayı artır ve yöntemini çeşitlendir. Aklın bir çeşit kullanımı yok. Kendi yolunu, yöntemini bularak sonuçlara ulaşmaya çalış. Bu sayede bilgiçlikten kurtulur, bilginliğe yükselirsin.
Aklı kullanmak, sadece soyut bilgiler edinmek ve çıkarım yapmak değildir. Doğru bildiklerini eyleme dök. Davranışların da düşüncelerin gibi doğru olsun. Aklını kullanarak hareket et. Anlam bilinçli bir seçimdir.
Başkalarını ilgilendiren konularda, duygularının ve alışkanlıklarının doğruları gölgelemesine izin verme. İyiliği ve güzelliği üstün tutmaya çalışarak akıl yürüt. Bu sayede bilginlikten bilgeliğe yükselirsin.
Özetle, anlam, bilinçli bir seçimdir. Ve seçimimizi haktan, bilgiden ve kesinlikten yana kullanmalı; anlam dünyamızı sağlam kaynaklarla beslemeliyiz.